Beschermingsmonitor

Update februari 2023 (0.8%)

De rente steeg weer gestaag door in een februari waarin verscheidene centrale banken renteverhogingen aankondigden. De gehele curve steeg met zo’n 40bps. Hiermee is de rentecurve nog even invers als een maand geleden. De rentestijging en lichte stijging van aandelen in ontwikkelde markten deed de dekkingsgraad van een gemiddeld pensioenfonds met ongeveer 4%-punt stijgen. De implied volatilities bleven ongeveer gelijk afgelopen maand, waardoor de kosten van dekkingsgraadbescherming zijn gedaald. Een premie-investering van 0.8% DG-punt is voor een gemiddeld pensioenfonds nu voldoende om een dekkingsgraad van 95% te beschermen.

Update januari 2023 (1.0%)

Ondanks de nog steeds volatiele rentemarkt, is de dekkingsgraad van een gemiddeld pensioenfonds nauwelijks bewogen in januari 2023. Wij noteren een daling van 1.0%-DG punt. Implied volatilities zijn nog steeds relatief hoog, maar wel gedaald ten op zichten van voorgaande maand. Hierdoor is bescherming van een dekkingsgraad van 95% gedaald met 0.2%-punt naar 1.0% DG-punt per jaar. Het lijkt erop dat de eerste kamer de nieuwe pensioenwet niet vóór de verkiezingen van 15 maart in stemming zal brengen. Hiermee worden de verkiezingen een relevante factor of het nieuwe stelsel doorgaat. Volgens de huidige peilingen lijken de voorstanders ook na de verkiezingen een ruime meerderheid te bemachtigen.

Update december 2022 (1.2%)

2022 was ook voor pensioenfondsen een bewogen jaar: door de gestegen rente sloten pensioenfondsen het jaar met een hogere nominale dekkingsgraad af dan waarmee ze begonnen waren. En dat ondanks negatieve aandelenrendementen en een hoge toeslagverlening. In de laatste maand van het jaar daalden de dekkingsgraden wel. Dit is voornamelijk het gevolg van de impact door toeslagverlening. Daarnaast werden verliezen geleden op zakelijke waarden. Daar stond tegenover dat rentes met ruim 40bps stegen. Door de gedaalde dekkingsgraden werd dekkingsgraadbescherming duurder. Hieruit blijkt dan ook duidelijk de soms moeilijke afweging tussen dekkingsgraadbescherming en toeslagverlening. De kosten voor bescherming van 95% dekkingsgraad is nu 1.2% DG-punt per jaar. Ondertussen werd vlak voor kerst de WTP aangenomen in de tweede kamer, waardoor dekkingsgraadbescherming richting invaren dichterbij komt.

Update november 2022 (0.4%)

Ondanks de lichte daling van dekkingsgraden blijven de kosten voor bescherming van 95% op onze gehanteerde ondergrens van 0.4% DG-punt per jaar.

Update oktober 2022 (0.4%)

De dekkingsgraden van pensioenfondsen zijn afgelopen maand licht gestegen door met name gunstige resultaten op zakelijke waarden en stijgende rente. Hierdoor blijft voor een gemiddeld pensioenfonds bescherming van 95% op onze ondergrens van 0.4% DG-punt per jaar.

Update september 2022 (0.4%)

Ondanks de gedaalde dekkingsgraden en de toegenomen implied volatilities blijven kosten voor bescherming van 95% op onze ondergrens van 0.4% DG-punt per jaar voor een gemiddeld pensioenfonds. Immers, de gemiddelde dekkingsgraad van pensioenfondsen staat nog steeds ruim boven dit niveau.

Update augustus 2022 (0.4%)

De dekkingsgraad van een gemiddeld pensioenfonds steeg gedurende de maand augustus met bijna 10%-punt(!). De oorzaak was de forse rentestijging van 100bps voor korte looptijden, en meer dan 50bps voor lange looptijden. Centrale banken, waaronder de ECB, proberen nog steeds de alsmaar oplopende inflatie te beteugelen door middel van renteverhogingen. Voor de nominale dekkingsgraad van een gemiddeld pensioenfonds pakt dit goed uit, ondanks dat het rendement op aandelen met enkele procentpunten negatief was. Hoewel toegenomen onzekerheid zorgde voor een stijging in implied volatilities, daalde de kosten voor bescherming door de gestegen dekkingsgraden. Een gemiddeld pensioenfonds betaalt nu 0.4% dekkingsgraadpunt per jaar om een dekkingsgraad van 95% te beschermen.

Update juli 2022 (1.0%)

De kosten voor bescherming van 95% dekkingsgraad verdubbelden de afgelopen maand, ondanks dat de dekkingsgraad van een gemiddeld pensioenfonds onveranderd bleef. Optieprijzen stegen immers doordat de implied volatilities opnieuw stegen als gevolg van aanhoudende onzekerheid, immer hoge inflatie, en continue gas-spanningen. In contrast met de eerste zes maanden van dit jaar zagen we in juli stijgende aandelenkoersen en dalende rentes. Korte rentes stegen wel door ingrijpen van de ECB en FED.

Update juni 2022 (0.4%)

De afgelopen maand stegen de dekkingsgraden van pensioenfondsen opnieuw met zo’n 2%-punt. Ook deze maand was een rentestijging (+25 bps) de drijvende factor, terwijl aandelen daalden (S&P500 -8%). Wel stegen de implied volatilities, waardoor opties duurder worden. De prijs van bescherming van 95% bleef gelijk op 0.4%-DG punt per jaar. Overigens daalde de inflatie afgelopen maand (-50bps op het korte eind en -10bps op het lange eind). Wat betekende dat ook reëel gezien juni een goede maand was voor pensioenfondsen.

Update mei 2022 (0.4%)

De financiële positie van pensioenfondsen is afgelopen maand weer iets verbeterd ondanks tegenvallende resultaten op zakelijke waarden. De rente steeg namelijk flink met zo’n 20 basispunten. Daarnaast zagen we een afname in de implied volatilities, welke de prijs van opties bepalen. Hierdoor is bescherming van de dekkingsgraad goedkoper dan ooit! Protectie van een 95% dekkingsgraad is nu gedaald tot 0.4%-DG punt per jaar.

Update april 2022 (1%)

De gemiddelde dekkingsgraad van pensioenfondsen steeg met ongeveer 1%. De rente nam een verdere vlucht omhoog (30-jaars swaprente op 1.5%), maar dit werd gecompenseerd door een 9% daling in aandelenmarkten. Ondanks de verbeterde financiële positie bleef de prijs voor bescherming van een 95% dekkingsgraad stabiel op 1% DG-punt per jaar. Dit had te maken met stijgende ‘implied volatilities’ voor aandelenputopties en swaptions.

Vermeldenswaardig is dat in de nieuwe concept Pensioenwet staat dat het transitieplan moet specificeren hoe wordt omgegaan met een grote dekkingsgraad daling vlak voor het invaarmoment. Vooraf moet helder zijn hoe in een dergelijk scenario wordt gehandeld.

Update maart 2022 (1%)

De oorlog in de Oekraïne woedt door en positief nieuws uit het land is schaars. Toch bleken de financiële markten de nominale dekkingsgraden van Nederlandse pensioenfondsen goed gezind. Dit kwam door een flinke rentestijging en tevens oplopende aandelenkoersen. Dekkingsgraden stegen zo’n 6%-punt. Sinds de start van de beschermingsmonitor zijn aandelenopties en swaptions duurder geworden door onzekerheid in de markt. De prijs van dekkingsgraadbescherming om zorgeloos in te varen is echter veel goedkoper geworden vanwege de betere uitgangspositie. Dit ligt nu op 1% DG-punt per jaar om in te varen met 95% DG. Invaren op 95% is daarmee goedkoper dan ooit.

Daarom monitoren we voorts ook een bescherming bij 105% DG. Zie de groene lijn.

Belangrijk om te beseffen is dat de prijsinflatie inmiddels is opgelopen tot 12% per jaar en de lange termijn inflatieverwachting ligt boven de 2.5%. Daarmee zijn nominale dekkingsgraden een slechte indicator voor koopkrachtbestendige pensioenen voor deelnemers.

Update februari 2022 (1.5%)

Sinds vorige maand is Oekraïne terechtgekomen in een verschrikkelijke oorlog met Rusland. Alhoewel er duidelijke gevolgen zijn op de financiële markten en sancties worden ingesteld, zijn de financiële posities van pensioenfondsen nog redelijk stabiel. De dekkingsgraad van een gemiddeld fonds steeg over februari zelfs met 3%-punt door de toegenomen rente. Door de onzekerheid zijn met name kortlopende opties duurder geworden. Voor de lange termijn bescherming is de stijging beperkt. Per saldo blijft de Beschermingsmonitor ongewijzigd op 1.5% DG-punt per jaar. Ondanks de invasie van Rusland is het nog relatief betaalbaar om ‘zorgeloos invaren’ via een beschermingsconstructie te waarborgen.

Update januari 2022 (1.5%)

Na een super jaareinde zagen pensioenfondsen in januari hun dekkingsgraden wat dalen. Voornamelijk zakelijke waarden daalden afgelopen maand ten gevolge van onzekerheid over de situatie in Oekraïne en de FED’s voornemen tot monetaire verkrapping. Voor een gemiddeld pensioenfonds stegen de kosten van protectie met 0.3% naar 1.5% DG-punt per jaar.

Update december 2021 (1.2%)

Twee keer goed nieuws! Pensioenfondsen sluiten 2021 af met de hoogste dekkingsgraad van het jaar. Daarnaast is de prijs om zorgeloos in te varen gedaald tot het laagste niveau sinds het pensioenakkoord. De benodigde investering om de richtdekkingsgraad vier jaar lang te beschermen is nu nog maar 1.2% in DG-punten per jaar. Cardano lanceert de beschermingsmonitor zodat geïnteresseerde pensioenfondsen een goed implementatiemoment kunnen bepalen.

Update november 2021 (1.6%)

Vorige maand publiceerde PensioenPro een artikel over de steeds goedkopere bescherming van de richtdekkingsgraad. Ook de laatste weken is de prijs van bescherming weer gedaald, ondanks een gelijkblijvende gemiddelde dekkingsgraad. Dit kwam met net name door een normalisatie van de rentevolatiliteit.

Update oktober 2021 (1.8%)

Ondanks gunstigere dekkingsgraden is de prijs van protectie toegenomen tot 1.8% DG-punt per jaar. Oplopende rentes en inflatie in de VS en Europa en onzekerheid over het beleid van centrale banken zorgen voor een sterke stijging in de rentevolatiliteit. De benodigde premie voor swaptions neemt hierdoor toe.

Update september 2021 (1.4%)

De beschermingskosten zijn iets gedaald tot 1.4% door licht stijgende dekkingsgraden. Dekkingsgraden stegen met name door een toegenomen swaprente.

Update augustus 2021 (1.5%)

Wederom een goede maand op de beurs heeft tot hogere dekkingsgraden geleid. Ondanks gestegen aandelenvolatiliteit is de prijs van bescherming gedaald tot 1.5% dekkingsgraad per jaar.

Update juli 2021 (1.7%)

Ondanks gestegen aandelenkoersen zijn dekkingsgraden gedaald ten gevolge van gedaalde rente. De prijs van bescherming van de richtdekkingsgraad is hierdoor weer toegenomen tot 1.7% DG-punt per jaar.

Update juni 2021 (1.4%)

De benodigde investering voor dekkingsgraadprotectie is wederom licht gedaald door verbetering in dekkingsgraden en afgenomen volatiliteit. Met 1.4% DG-punt per jaar is een niveau bereikt waarbij pensioenfondsbesturen een bescherming weer serieus kunnen overwegen.

Update mei 2021 (1.5%)

De kosten van dekkingsgraadprotectie zijn ongewijzigd. Aandelenvolatiliteit is licht toegenomen, terwijl volatiliteit in de swaprente licht is gedaald. Demissionair Minister Koolmees liet 10 mei weten dat de uiterlijk datum voor de pensioentransitie met een jaar wordt uitgesteld tot 1 januari 2027.

Update april 2021 (1.5%)

Door een stijgende swaprente en oplopende aandelenkoersen zijn dekkingsgraden behoorlijk toegenomen. De benodigde investering voor bescherming is fors gedaald en we signaleren weer interessante niveaus. Voor het eerst sinds de meting van Cardano is deze prijs op 1.5% DG-punt per jaar.

Update maart 2021 (2.7%)

Een vlakke maand op de beurs in combinatie met dalende volatiliteit leidt tot een daling van de beschermingskosten tot onder de 3% per jaar.

Update februari 2021 (3.0%)

Een positieve maand voor pensioenfondsen door stijgende zakelijke waarden en rente. Bescherming van de richtdekkingsgraad is hierdoor een stuk goedkoper geworden.

Update januari 2021 (3.7%)

Dekkingsgraden zijn gestegen door een stijging van de rente. Niettemin is de prijs van protectie gelijk gebleven door stijgende volatiliteit met hogere optieprijzen als gevolg.

Update december 2020 (4.0%)

Na het positieve nieuws in november over de vaccins zien we een vlakke beurs de laatste maand van het jaar. De prijs van protectie is licht gestegen.

Update november 2020 (3.9%)

Door positief nieuws van de vaccin-ontwikkelaars zijn zakelijke waarden hard gestgen. Volatiliteit is daarentegen wat afgenomen. Hierdoor is de prijs van bescherming hard gedaald tot 3.9% dekkingsgraad per jaar.

Update oktober 2020 (5.2%)

De prijs van protectie is gelijk gebleven, ondanks afgenomen volatiliteit in swaprente. De gemiddelde dekkingsgraden van een pensioenfonds is namelijk licht gedaald.

Update september 2020 (5.1%)

Dekkingsgraden zijn nagenoeg gelijk gebleven, terwijl de volatiliteit op aandelen gestegen is. Hierdoor is bescherming van de dekkingsgraad wat duurder geworden.

Update augustus 2020 (5.1%)

Door een stijgende rente en licht stijgende beurzen zijn de dekkinsgraden toegenomen. Dit heeft tot een daling van de prijs van bescherming geleid met 0.8% DG-punt per jaar.

Update juli 2020 (5.9%)

Een vlakke maand op de beurs in combinatie met dalende volatiliteit leidt tot een lichte daling in de kosten van bescherming.

Update juni 2020 (5.9%)

Dekkingsgraden zijn weer iets gestegen, maar de benodigde investering voor bescherming blijft hoog. Te hoog.

Update mei 2020 (6.2%)

Verder herstel van markten na het absolute dieptepunt eind maart. Bescherming van de richtdekkingsgraad is nog steeds duur.

Update april 2020 (6.5%)

Een licht herstel van financiële markten leidt tot een daling van de kosten voor dekkingsgraadbescherming naar 6.5% per jaar. Hiermee is het onbetaalbaar voor pensioenfondsen om zich nog te beschermen tegen de richtdekkingsgraad.

Update maart 2020 (7.1%)

Wereldwijd implementeren landen maatregelen en ook Nederland gaat in een intelligente lockdown. De dalende trend op financiële markten ten gevolge van de covid-pandemie heeft sterk doorgezet. Daarnaast is de volatiliteit van aandelen en rente hard gestegen. Dekkingsgraden komen ver onder de pijngrens, wat betekent dat een korting nodig is alvorens de pijngrens ‘beschermd’ kan worden. De prijs van bescherming is ruim verdubbeld.

Update februari 2020 (3.8%)

Angst voor het coronavirus is doorgedrongen tot de financiële markten. In het bijzonder zijn aandelen fors gedaald met een grote daling in dekkingsgraden tot gevolg. De premie voor bescherming steeg van 2.3% tot 3.8% in DG-punten per jaar.

Update januari 2020 (2.3%)

Wederom een rustige maand op de beurs, waardoor de investering benodigd voor dekkingsgraadprotectie ongewijzigd is. Het is nog vroeg in de pensioentransitie, maar het is geen gekke tijd voor het implementeren van bescherming voor een zorgeloos invaarmoment.

Update december 2019 (2.3%)

De beurzen waren vlak de laatste maand van het jaar in combinatie met een licht dalende volatiliteit. De kosten van bescherming zijn licht gedaald.

Update november 2019 (2.4%)

De dalende trend in voor de prijs van bescherming heeft doorgezet door licht gestegen dekkingsgraden ten gevolge van een positieve beursmaand.

Update oktober 2019 (2.7%)

Door een vlakke maand op de financiële markten zijn dekkingsgraden nagenoeg gelijk gebleven, terwijl de volatiliteit iets gedaald is. De investering benodigd voor protectie is met 0.1% dekkingsgraad gedaald.

Update september 2019 (2.8%)

De rente is licht gestegen, waardoor dekkingsgraden weer wat verbeterden. De benodigde investering voor bescherming is nu 2.8% in DG-punten per jaar.

Update augustus 2019 (3.7%)

De negatieve trend van vorige maand heeft zich voortgezet. Daarnaast is de rente gedaald en de volatiliteit in rente toegenomen. De kosten van protectie zijn hierdoor flink toegenomen.

Update juli 2019 (2.1%)

Door een slechte maand op de beurzen zijn de dekkingsgraden van pensioenfondsen gedaald. Hierdoor is de prijs van dekkingsgraadprotectie toegenomen.

Update juni 2019 (1.7%)

Op 5 juni hebben sociale partners een pensioenakkoord op hoofdlijnen bereikt. De actuele dekkingsgraad van een gemiddeld pensioenfonds is 104% en de marktwaarde dekkingsgraad is 99%. De volatiliteit is historich laag, waardoor aandelenputopties en swaptions relatief goedkoop zijn. De richtdekkingsgraad voor invaren beschermen kost 1.7% dekkingsgraad per jaar voor een gemiddeld pensioenfonds.

Update februari 2023 (1.6%)

Als gevolg van de gestegen rente en gelijkgebleven implied volatilites daalden ook de kosten voor bescherming van 105% dekkingsgraad. Deze bedraagt nu 1.6% DG-punt per jaar. Ondertussen zijn de politieke campagnes voor de provinciale staten verkiezingen van start gegaan. In de peilingen staan de voorstanders van het nieuwe pensioenstelsel op een meerderheid.

Update januari 2023 (2.0%)

Net als bescherming van 95% dekkingsgraad, is bescherming van 105% dekkingsgraad ook goedkoper geworden. Deze kosten zijn gedaald van 2.3% DG-punt per jaar naar 2.0% per jaar.

Update december 2022 (2.3%)

Ook de kosten van bescherming van 105% dekkingsgraad stegen voor een gemiddeld pensioenfonds door de hoge toeslagverlening en daaruit volgende dekkingsgraaddaling. Het beschermen van een dekkingsgraad van 105% kost nu 2.3% DG-punt per jaar.

Update november 2022 (2.0%)

Een gemiddeld pensioenfonds verloor deze maand per saldo zo’n 2% DG-punt doordat rentes met 0.4% daalden en aandelen met 5-8% stegen. Opties werden iets goedkoper door gedaalde implied volatilities. De prijs van bescherming van 105% dekkingsgraad steeg met slechts 0.1%-punt naar 2.0% DG-punt per jaar. De Commissie Parameters presenteerde op 29 november haar rapport. Wat opvalt is dat de UFR-methode al per januari 2023 wijzigt, waardoor de UFR- en marktcurve t/m het 50-jaars punt gelijk zijn. Dit maakt de spagaat tussen UFR- en marktDG minder lastig. In de monitor gaan wij reeds uit van dekkingsgraden o.b.v. marktrente.

Update oktober 2022 (1.9%)

De stijging van de dekkingsgraden van pensioenfondsen heeft de bescherming van 105% goedkoper gemaakt. Daarnaast zijn de implied volatilities op swaptions wat gedaald. Hierdoor is het beschermen van 105% dekkingsgraad bij invaren gedaald naar 1.9% DG-punt per jaar. Onzekerheid in de markt blijft met een hoge inflatie en beweeglijke rente. De Tweede Kamer is op weg naar het beslissende debat over de nieuwe Wet Toekomst Pensioenen. Dit zal bepalend zijn voor de beslissing om wel of niet met dekkingsgraadbescherming aan de slag te gaan.

Update september 2022 (2.3%)

Na de grote DG-stijging afgelopen maand daalden dekkingsgraden deze maand weer door verliezen op zakelijke waarden. Dit werd iets gedempt door opnieuw een stijging in rente. Tegelijkertijd is de onrust in de markt toegenomen door de aanhoudende inflatie, opgelopen spanningen omtrent de Oekraïne-crisis, een gesaboteerde Nordstream 1 &2 en de penibele situatie in het Verenigd Koninkrijk. De implied volatilities voor met name rente steeg sterk zodat swaptions duurder werden. Een dekkingsgraad van 105% beschermen vereist nu 2.3% DG per jaar voor een gemiddeld pensioenfonds.

Update augustus 2022 (0.4%)

Augustus restatement: Ook het beschermen van een dekkingsgraad van 105% is goedkoper geworden! Voor een gemiddeld pensioenfonds daalden deze kosten van 1.9% naar onze ondergrens van 0.4% dekkingsgraadpunt per jaar met dank aan de dekkingsgraadtoename.

Update juli 2022 (1.9%)

Ook voor de bescherming van 105% dekkingsgraad stegen de kosten in juli als gevolg van de gestegen implied volatilities. De premie-investering steeg van 1.4%-DG punt per jaar naar 1.9%-DG punt per jaar.

Update juni 2022 (1.4%)

Door de gestegen dekkingsgraden en gestegen implied volatilities bleef bescherming van 105% DG gelijk op 1,4% per jaar. De stijging van de implied volatilities is één van de vele indicatoren dat de markt de kans op een recessie ziet stijgen. Daarnaast vielen de inkoopmanagerscijfers in Europa zwaar tegen deze maand. En schat een grote zakenbank de kans op een recessie in het komende jaar nu op 30%. Nu pensioenfondsen er nog goed voor staan, oogt het een goed moment om een niet-lineaire bescherming te overwegen.

Update mei 2022 (1.4%)

Door de verbeterde positie van pensioenfondsen én de gedaalde implied volatilities, daalde de kosten van bescherming van 105% DG naar 1.4% per jaar. Hiermee lijken pensioenfondsen steeds beter in staat om een hoger dekkingsgraadniveau te beschermen voor invaren.

Update april 2022 (1.8%)

Sinds maart 2022 monitoren we ook een bescherming voor 105% DG. Bij dit niveau blijft er ruimte om bij invaren ook de solidariteitsreserve te vullen of deelnemers te compenseren voor afschaffing van de doorsneesystematiek. Dit kost bij de huidige omstandigheden 1.8% DG-punt per jaar. Dit is een 0.1% lagere prijs voor deze bescherming t.o.v. vorige maand.

Update maart 2022 (1.9%)

Vanaf deze maand monitoren we ook een bescherming voor 105%. Bij dit niveau blijft er ruimte om de solidariteitsreserve te vullen of deelnemers te compenseren voor afschaffing van de doorsneesystematiek. Dit kost bij de huidige omstandigheden 1.9% DG-punt per jaar.

Belangrijk om te beseffen is dat de prijsinflatie inmiddels is opgelopen tot 12% per jaar en de lange termijn inflatieverwachting ligt boven de 2.5%. Daarmee zijn nominale dekkingsgraden een slechte indicator voor koopkrachtbestendige pensioenen voor deelnemers.