Gebrek aan leiderschap staat het benutten van de coronacrisis voor een betere, duurzamere wereld in de weg. Leiders zouden moeten leren omgaan met onzekerheid in plaats van met continuïteit en stabiliteit. Zeker nu niet alleen het pensioenstelsel, maar alle grote stelsels zoals zorg, economie en democratie op de schop gaan.

Bedrijven die CO2 uitstoten, moeten beschikken over emissierechten. Die kunnen ze kopen op de Europese ETS-veiling. Buitengewoon hoogleraar Luca Taschini, econoom en expert CO2-emissierechten, vertelt over de werking, de prijsvorming en het overheidsbeleid rond CO2 en de noodzaak van scenarioplanning voor pensioenfondsen.

Minstens zo complex als de onvoorspelbare patronen van een vlucht spreeuwen zijn de gedragingen van mensenmassa’s. Als het eenmaal mis gaat tijdens een festival, voetbalwedstrijd of een andere massale bijeenkomst zijn de gevolgen niet zelden desastreus. “Mensen sterven niet door paniek, ze raken in paniek omdat ze gaan sterven.”

Biodiversiteit is goed voor ecosystemen, maar ook voor organisaties. Sasha Scott zegt dat een heterogeen werknemersbestand met cognitieve diversiteit zorgt voor meer creativiteit en innovatie. Om die winst om te zetten in een beter resultaat is een inclusieve bedrijfscultuur van groot belang.

Klimaatverandering is ‘het meest overdonderende en tragische voorbeeld van wilful blindness’. Dat stelt de succesvolle Amerikaanse ondernemer, auteur, managementgoeroe en TED-spreker Margaret Heffernan. Een van haar boeken is getiteld Wilful Blindness, wat zich laat vertalen als opzettelijke blindheid ofwel struisvogelpolitiek.

De neoklassieke economische theorieën zijn achterhaald. Ze zorgen ervoor dat we de aarde zodanig uitputten dat de toekomst ervan in groot gevaar is en dat de rijken rijker worden in een wereld waarin extreme armoede heerst. De Engelse econoom Kate Raworth is voorvechter van een nieuwe economie waarin fatsoenlijke ESG-beleid de standaard is en de natuur het uitgangspunt vormt.

Het werk van inlichtingendiensten en beleggers vertoont veel overeenkomsten. Ze opereren in een complexe omgeving waarin de dynamiek constant verandert. De manier waarop ze de wereld benaderen en de tools waarmee ze dat doen zijn vrijwel hetzelfde.

De huidige humanitaire crisis heeft grote gevolgen voor de economische activiteit en waarderingen op de financiële markten. Angst en doemscenario’s liggen dan al snel op de loer, maar wat kunnen de gevolgen zijn voor de beleggingsportefeuille van deze onzichtbare vijand met slechts tien genen?

We proberen risico’s en onvoorspelbaarheid zo goed mogelijk af te dekken. Dat doen we in de financiële wereld, maar evengoed in alle andere aspecten van dagelijks leven. Desondanks worden we vroeg of laat verrast. Dat komt omdat de wereld complex is en complexiteit zich nu eenmaal niet laat vangen in modellen. Hoe gecompliceerd we die ook maken.

Het e-book Kansdenken is kansloos, dat Cardano recent publiceerde, laat zien wat de problematische kanten zijn van het denken in, rekenen met en voorspellen op basis van kansrekening. Het is voor pensioenbestuurders belangrijk om hier inzicht in te hebben, omdat onze visie op kansrekening het antwoord bepaalt op de belangrijkste vraag bij het beheren van pensioenen: hoe ga je om met risico?

We weten dat sommige aspecten van de economie, zoals bijvoorbeeld financiële crises, van nature moeilijk te voorspellen zijn. Dit zijn gebeurtenissen waarbij veel verschillende factoren samenkomen. Kun je kansdenken toepassen in zulke complexe omgevingen? Deel 3 in onze serie over kansen, over de onbetrouwbaarheid van kansen.

Stel, je gooit vijf keer achter elkaar een muntje op. Zou je durven wedden dat je vijf keer munt gooit? Het risico dat je ernaast zit is enorm. Wed liever op iets waarschijnlijkers, zoals munt-munt-kop-munt-kop… Deel 2 uit de serie over kansen gaat over onze hersenen, die het moeilijk hebben met kansdenken.